HABER

Bodrum İlçesi Ağız Sözlüğü kitabı

Bodrum İlçesi Ağız Sözlüğü

Gümüşlük Haber Ajansı (GHA) - 05.10.2019 - Bodrum İlçesi Ağız Sözlüğü

Yazar Cezmi Çoban'ın büyük ilgi gören "Bodrum İlçesi Ağız Sözlüğü" adlı kitabının dijital versiyonu Google Play üzerinden temin edilebiliyor. Baskısı tükenen "Bodrum İlçesi Ağız Sözlüğü" kitabına dileyenller Google Play aracılığı ile ulaşılabilir.

Kitap hakkında;

2004 yılının ilk aylarından itibaren ‘Bütün Dünya 2000’ dergisi, Türkiye’nin farklı bölgelerinden derlenmiş ve okurları tarafından gönderilen yöresel sözcükleri yayınlamaya başladı. Lise öğrencisi olarak iki yıldır takip ettiğim dergide gördüğüm bu yöresel sözcük derlemeleri; Bodrum yerel kültürünün içinde yaşayıp da, yazıya dökemediğim Bodrum halkbilim değerleri üzerine araştırmalara başlamamda ilham kaynağı oldu. O ana kadar, ne Türk Dil Kurumu’nun yayınladığı cilt cilt Derleme Sözlüklerinden haberim vardı, ne de bir gün bu derlemelerin Bodrum İlçesi Ağız Sözlüğü adıyla kitaplaşarak sizlere ulaşabileceği ihtimalinden.

Akçaalan ve Karabağ Mahallesi başta olmak üzere, Turgutreis’te yaptığım yöresel sözcük derlemelerini adı geçen dergiye gönderdim. Ancak dergide yayınlanmadı. Bu arada Selçuk Üniversitesi Tarih bölümünü kazanmıştım. Bir hevesle başladığım yöresel sözcük derlemeleri, 2006-2007 akademik yılının ilk dönemine kadar arşivimde kaldı. Bir gün seçmeli bir dersimizde, Doç. Dr. Ahmet Çaycı hocamız; “Siz tarihçiler çok tembelsiniz. Hiç okumuyor, araştırma yapmıyorsunuz” ile başlayan cümlesini “2007 Haziran’ına kadar, seçtiğiniz bir konuda araştırma hazırlayacaksınız” sözleriyle bitirmişti. Sınıf temsilcisinin gezdirdiği araştırma konusu listesine; “Muğla İline Ait Sözlü Kültür Değerleri Üzerine Bir Deneme (Sözcükler-Türküler)” başlığını yazdırdım.

Üniversite 3. Sınıf öğrencisi olarak yarıyıl tatilimin büyük bir bölümünü yöresel sözcük derlemelerine ayırdım. Komşularımızdan, akrabalarımızdan, yaşlı amca ve teyzelerimizden duyduğum Bodrum yöresine özgü sözcükleri dikkatle dinliyor, onların şaşkın bakışları arasında yazıya geçiriyordum. İlerleyen yaşlarına rağmen, sorularıma sabırla katlandılar. Hepsine müteşekkirim.

Yöresel sözcük derlemelerinin yanı sıra, bir bilge edasıyla söyledikleri, ancak o yıllarda cümlelerdeki derinliği tam kavrayamadığım; “Oğlanlar suyu üfürür de içer, kızlar yolu süpürür de geçer.”, “Dağlar çalısız olmaz, köyler delisiz olmaz.”, “Erken kalkan işine, geç kalkan düşüne” ve “Yani Yapar, Muçi Yıkar” cümleleri çalışmalarımın en unutulmaz anlarıydı. 2004 yılında, lise son sınıf öğrencisi olarak yaptığım derlemelerde 63 sözcük yer alırken; Bu sayı 2007 haziranında 200 sözcüğe yükseldi.

Bodrum İlçesi Ağız Sözlüğü

Mezun olduktan sonra, derleme çalışmalarını bırakmayarak; kaynaklarda yer alan Bodrum yöresi sözcüklerini de araştırmaya başladım. Bu süreçte, Türk Dil Kurumunun yayınladığı Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü başta olmak üzere; Avram Galanti Bodrumlu, Muammer Başol, Alaaddin Koç, Muammer Karataş, Mehmet Uslu, İsmail Uslu, Ali Akar, Ali Abbas Çınar, Ertan Tuzlacı, Erdoğan Kayalar, Hüseyin İlker Altınsoy, Berkant Çandar, Mustafa Karataş, vd. araştırmacıların ve akademisyenlerin çalışmalarında yer alan Bodrum sözcüklerini de derlemelerime ekledim.

2010-2011 eğitim öğretim yılında, Bodrum Turgut Reis Lisesi’nde vekil tarih öğretmenliği yaptığım sürede de derleme çalışmaları devam etti. Öğrencilerim ile birlikte, Bodrum Yarımadasının çeşitli belde ve köylerinde bulunan bir çok kaynak kişiye ulaştık. Dar alanda başlayan derleme çalışmaları, kısa sürede Bodrum’un geneline yayıldı. Derlenen sözcükler ve bilgisine başvurduğumuz kişilerin bilgilerinin yer aldığı araştırma yazımız; Bodrum Bülten dergisinin Temmuz 2011 sayısında, “Bodrum İlçesi Ağız Sözlüğü Üzerine Bir Deneme” başlığı ile yayınlandı. Özetle; Bodrum İlçesi Ağız Sözlüğü kitabımız, 2004-2014 yılları arasında geçen on yıllık süreçteki yöresel sözcük derleme çalışmalarımızı kapsayan, gerek kaynak kişilerle yapılan söyleşilerden elde edilen bilgiler, gerekse de literatürde yer alan verilerin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş, kitap biçiminde yayınlanan Bodrum ilçesine ait ilk ağız sözlüğü çalışmasıdır. Bu eserle; Akademisyenler, araştırmacılar, öğrenciler ve Bodrum’da kullanılan yöresel sözcükler hakkında bilgi sahibi olmak isteyen ilgililer için, başvuru niteliği taşıyan bir eser sunulması amaçlanmıştır.

Cezmi Çoban

Yazar Cezmi Çoban

Cezmi Çoban

1985 yılında dünyaya geldi. İlk ve ortaöğretimini Muğla ve Bodrum’da sürdürdü. Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünü 2008 yılında dereceyle bitirdi. Ulusal ve uluslararası sempozyumlarda Muğla ve ilçelerini ele alan bildiriler sunarak çeşitli gazete, dergi, bülten ve blog sayfalarında il geneline ait araştırma-inceleme yazıları yayınlandı.

Haziran 2017’de Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Kültürel Miras ve Turizm Bölümünden mezun oldu. Bodrum Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü Bodrum Kent Belleği Müzesi ve Arşivi’nde çalışan yazar, araştırmalarını Muğla il ve ilçelerinde sürdürmektedir.